Belki farkındasın belki de hiç farkında olmadın ama günlük hayatta ticarette gizli ikna tekniklerini mesela iş hayatında, arkadaşlık ilişkilerinde, alışverişte ve medyada çok fazla ikna teknikleri kullandığını biliyor musunuz?
Rehber İçeriği
İkna Teknikleri Nelerdir
Bu İkna teknikleri rastgele yöntemlerle değil tamamen arka planında ciddi bilimsel araştırmalarla desteklenmiş yöntemlerle seni ikna etmeye çalışıyorlar ve bir süre sonra sen hem bunun farkında değilsen o yaptığın seçimlerde verdiğin kararlarda zannediyorsun ki ben karar verdim. Ben istediğim için böyle olduk. Belki de bilmediğim bir şey var. Sen diğerlerinin böyle istediği için böyle karar veriyorsun işte. Bugün burada sana bu konuda kendini savunma bilmeni sağlayacak kullanılan ikna tekniklerinden bahsedeceğim. Aynı zamanda sen de eğer ki diğer insanları kendi fikirlerimi düşüncelerin konusunda ikna etmek istediğin zaman yine bu ikna tekniklerinden faydalana bileceksin.
İKNA TEKNİKLERİNE ÖRNEK
Televizyon izlerken veya internet reklamlarında ikna tekniklerin nasıl uygulandığını biliyor musun? Banka reklamlarına dikkat ettim ki ve şöyle diyor “Senin hayallerin arkasındayım kötü gün dostuyuz her şekilde seni destekleyeceğiz” öyle bir senaryo kurgulamışlar ki bu konuda birazcık tecrübesiz sen şuna inanabilirsin bankalar benim dostumdur ya da sistem benim hayallerimi destekliyor halbuki sen onun için sadece bir müşterisin bir numara karşılığı olan bir müşterisi işte senin samimiyetine senin dostluğunu tavlayarak seni ikna tekniklerini kullanarak seni ikna etmeye çalışıyor. Çünkü seninle hangi konuda eksiklik yaşadığını senin neye ihtiyacın olduğunu biliyor. Eğer ki bu konuda birisi bir marka bir şey satmaya çalışan herhangi bir firma sana dostunmuş gibi çok samimiymiş gibi senin hayallerini destekliyor Muş gibi yaklaşıyorsa bence burada birkaç kere düşünmen lazım hiçbir marka ne senin dostundur ne de senin duygularını destekleyecek babacan figürdür. Çok güzel ikna tekniklerinden biridir.
Markalar sadece ama sadece şunu ister sana bir şey satmak bundan dolayı biri sana böyle yaklaştığı zaman oraya bir filtre koymanı öneririm sana şu hayatta kararlarımızı verme noktasında her birey sanki kendi gelişim sürecini yaşıyormuş gibi algılansa da aslında binlerce yıllık tecrübemiz günümüze karar vermemizi hala etkiliyor yani ilkel mekanizmalarla karar veriyoruz.
İLKEL MEKANİZMA
Örnek olarak birisi sürüye uyma psikolojisi yani kalabalık bir grup herhangi bir şey tercih ediyorsa beynimiz orada bir kısa yolu bağlantısı kuruyor diyor ki, bunu kalabalık tercih ediyorsa bu iyi bir şeydir, bu değerli bir şeydir. Hem firmalar, hem insanlar bunu çok fazla kullanılıyor insanlar yeni bir lokanta, restoran açıyorlar hemen o gün mesela kiralık araba tutuyor Bir sürü borçlar Ferrari’ler ya da bir herhangi başka araçlar kapıya diziliyor o gün gelenlerin birçoğu tanıdık oluyor ve sen gördüğün zaman ilk açılan yere bir bakıyorsun ne kadar kalabalık ya da bir yere gidiyorsun bir insanı arayacaksın o insan o an meşgul olmasa bile şöyle bir izlenim verir “çok doluyum, çok işim var” ya da şöyle bir durum var kıyafetine, arabasına çok dikkat ediyor parası olmadığı halde çok lüks bir arabaya biniyor.
Tamamen bunun arkasında şöyle bir durum var mesela meşgullük yanılsaması yapıyorsak “o kadar meşgulüm o kadar tercih ediliyorum ki” bak böyle bir mesaj vermeye çalışıyor ya da mesela parası olmadığı halde borçla lüks bir araba alıyor çok pahalı kıyafetler alıyor bak o kadar çok kazanıyorum ki insanlar beni tercih ediyor ben de bunları alıyorum aslında bu hem bir manipülasyon teknikleri yapan insanlar hem de ikna etme tekniğidir.
Bir insanın sana sunduğunu her zaman bir eleştirel düşünce ile filtreden geçirmelisin çünkü bu bir taktik olabilir.
Eğer ki birisi bize bir şey satmak istiyor ama satma anlaşması olmadan ya da bizim bir şey alıp almayacağımız belli olmadan bize bir şey veriyorsa bir şey ikram ediyorsa bu bizi çok sevdiklerinden ya da kaşımıza gözümüze hayran olduklarından dolayı değil. Aslında bizde bir satın alma baskısı yani bir minnet baskısı oluşturuyorlar. Mesela benim her zaman simit aldığım mahallemizde bulunan bir patiseri var çocukluğumdan bu yana her zaman gittiğim zaman yazın limonata ikram eder kışın gittiğim zaman salep, çay ikram eder ve o an kendini değerli hissedersin dersin ki bak henüz ben buradan bir şey satın almadım ama ne yaptı bana bir şey ikram etti kendimce dedim ki ben de onlara bir şey yapmak zorundayım ben de onlara karşılık vermek zorundayım o gün hem bir şey almayacak olsam bile oradan bir şey alarak satın alma yaparak çıkıyorum bunu birçok insan kullanıyor.
Eskiden kullanılan en etkili ikna teknikleri insanın kendisini övmesiymiş yani diyorsun ki bak ben bu işte çok iyiyim şunları çok iyi yaptım şurada şu başarılar kazandım kazandığın başrollerin haddi hesabı yok o kadar çok kullanılmış gibi yalan yön yanlış kullanılmıştır. Artık insanların yani birbirimizin diğerlerini güvenin yok birbirimize güvenmiyoruz bundan dolayı bir insanım karşı tarafa durmadan kendi başarılarından bahsetmesi kendini övmesi şu konuda iyiyim şu konuda başarılıyım demesi karşı tarafı gizli ikna etmek yerine tam tersi karşı tarafta itici bir izlenim bırakıyor. O yüzden eğer karşı tarafı gizli ikna etmek istiyorsan ne yapmalısın biliyor musun? Arada kendini iyi olduğun şeyleri bahsederken kötü olduğun şeyleri de bahsetmek zorundasın öyle olunca karşı tarafın kafasında bir ışık yanacak diyecek ki bak bu adam samimi bu adam kendini anlatıyor iyisiyle kötüsüyle anlatıyor ve dedim ya insanların artık dostluğa samimiydi güvene ihtiyacım var.
Çünkü en çok kaybettiğimiz şeylerden birisi budur şöyle kötü bir durum var insanlar bunun da farkında bunu da istismar ediyorlar birisi mesela sana gelip kendini övüyor kendini minicik bir hatadan bahsediyor bahsettiği hata taktiksel bir hata olabilir.
Aslında yine kendini övüyor ama diyor ki bak ben o kadar kendinle barışık doğru dürüst bir adamım ki şurada minicik bir hata da yapmış olabilirim buna da aldanmamak lazım yani başkasını etkilerken iyimizle, kötümüzle anlatmak işe yara ya biliyor ama başka biri bizi ikna ederken bu tekniği kullanıyorsa de minicik bir hatadan bahsediyorsa muhtemelen bizi kandırmaya çalışıyor olabilir.
KÜÇÜK RİCA, BÜYÜK RİCA TEKNİKLERİ
En sık kullanılan ikna tekniklerinden birisi önce küçük sonra büyük rica tekniği bu tekniğin kafanda daha net oturması için sana bir hikâye anlatmak istiyorum.
Zamanın birinde ormanda sırtlanlarla inekler yaşarmış inekler toplu halde gezdikleri için birbirlerini biraz destek oluyorlar sırtlanları saldırısını bir şekilde geri püskürtmeleri daha kolay oluyor çok nadiren hasar kayıp veriyorlar sırtlanlarsa bu durumdan çok rahatsız çünkü yeterince av bulamadıkları için inekler kendini korudukları için aç kalıyorlar sırtlanlar kendi aralarında konuşuyorlar diyorlar ki “Biz bu inekleri nasıl elde edeceğiz nasıl onlardan istediğimizi alabileceğiz” orada cin fikirli bir sırtlan diyor ki hadi toplanın gidiyoruz ineklerle toplantı yapacağız hep beraber gidiyorlar inekleri çağırıyorlar (gizli ikna tekniği) giriyor devreye ve diyorlar ki sırtlanlar;
İnekler biz sizi çok seviyoruz ama ormanda beraber huzur içinde yaşayabiliriz ama sizden birisine biz gıcık kapıyoruz şu sarı benekli inek var ya onu bize verin aramızdaki bütün husumet ortadan kalksın ve biz size ne ulaşırız ne de yolunuza çıkarız sonra inekler kendi aralarında düşünüyorlar diyorlar ki bak bir sürü bir topluluğuz burada topluluğu mu düşüneceğiz yoksa oradaki sarı benekli ineğimi düşüneceğiz verelim gitsin Bir daha da bulaşmayacaklarsa ne olacak sonrasında sarı benekli ineği veriyorlar ve yollarına bakıyorlar aradan bir ay geçer bir ay sonra tekrar geliyor sırtlanlar diyorlar ki biz kara benekliyi de istiyoruz tamam diyorlar o da verelim sonra 1 ay sonra bir daha geliyor biz şimdi de koca kafalıyı istiyoruz derken şu topalı istiyoruz derken belki 100-150 üyeden oluşan grup 10-15 kişi kalıyor ve ineklerden biri diyor ki artık sırtlanları saldırısına karşı koyacak hiç kimse yok biz nerede yanlış yaptık diyorlar ki o sarı benekliyi vermeyecektik işte buradan tam olarak şöyle bir durum var önce küçük sonra büyük rica tekniği.
Örnekler çok mesela bir insana gidiyorsun diyorsun ki onun karşılayamayacak kadar bir istekte bulunuyorsun güzel bir arkadaşından borç isteyeceksin diyorsun ki bana 1000 lira verir misin bin lira istediğin o arkadaşın verebileceği sınırların çok çok ötesinde bir rakam arkadaşını da diyor ki sana ya nereden vereyim Ahmet bin liram yok, o zaman 50 lira ver şimdi böyle bir durumda kendini koy bin lirayı veremedin ikinci kez karşı taraf az miktar isteyince ne yapıyorsun sen de vermek zorundaymış gibi hissediyorsun.
Örnek ikna tekniklerini saymakla bitmez konuya örnek vermek lazım ki konuya daha fazla hâkim kılabilesiniz diye hayatınızda başarılar dilerim.